Đừng bao giờ kỳ vọng vào người tổn thương bạn thì bạn sẽ chẳng thấy bị tổn thương.
1. Tổn thương đến từ kỳ vọng
Con người không đau vì sự việc xảy ra, mà đau chủ yếu vì kỳ vọng khác xa thực tế.
Khi ta kỳ vọng một người từng tổn thương mình sẽ thay đổi, biết bù đắp hay đối xử tử tế hơn, thì ta đang tự dựng ảo ảnh.
Thất vọng, đau khổ, thậm chí giận dữ thường bắt đầu từ chính sự lệ thuộc cảm xúc này, chứ không phải chỉ từ hành động của người kia.
2. Hiểu bản chất người gây tổn thương
Người từng làm ta tổn thương thường có những giới hạn tâm lý, nhân cách hoặc hệ giá trị riêng.
Nếu họ chưa muốn hoặc chưa đủ khả năng thay đổi, thì việc trông mong họ ứng xử khác đi là đi ngược thực tế.
Chúng ta chỉ đau khổ là do tự thuyết phục mình về một viễn cảnh tốt đẹp không có thật.
3. Cần tạo phòng vệ cảm xúc
Khi tangừng kỳ vọng, bạn không còn đặt bản thân ở thế phụ thuộc.
Thay vì chờ người từng làm ta đau xin lỗi hay thay đổi, ta tự điều chỉnh nhận thức( Họ là người có thể gây tổn thương, và tôi không để họ tiếp tục làm điều đó.)
Điều này giống như dựng một vùng an toàn cảm xúc để không cho phép lời nói, hành động hay sự vô tâm của họ chạm tới lõi tổn thương của mình.
Buông kỳ vọng không có nghĩa là thù hằn hay cắt bỏ ngay, mà là giữ khoảng cách nhận thức để biết rõ họ là ai, họ giới hạn ở đâu, và mình không chờ đợi những điều không thuộc về họ.
Khi không kỳ vọng, sự tổn thương sẽ giảm đi hoặc biến mất, vì ta hiểu nỗi đau vốn do mình trao quyền cho họ gây ra.
Đây cũng là bước quan trọng trong liệu pháp tái lập niềm tin vào bản thân, thay vì phụ thuộc người khác.
Trong hôn nhân: Nếu một người vợ/chồng cứ kỳ vọng đối phương thay đổi mà đối phương không thay đổi, thì nỗi đau lặp lại liên tục. –> Nếu ngừng kỳ vọng giúp ta bình tĩnh, chọn giải pháp rõ ràng trong đồng hành, chấp nhận, hoặc rời đi.
Trong quan hệ cha mẹ – con cái: Cha mẹ nhiều khi tổn thương vì con không theo đúng kỳ vọng. Khi hiểu điều này, họ sẽ chuyển từ ép buộc sang hỗ trợ và đồng hành đúng nhu cầu.
Trong tình bạn, công việc: Ngừng kỳ vọng vào sự công bằng tuyệt đối, ta sẽ bớt thất vọng và học cách tự cân bằng.
P/s: Nguồn gốc tổn thương nằm ở kỳ vọng. Không kỳ vọng → không thất vọng → không bị tổn thương.
Đây không phải sự buông xuôi, mà là một kỹ năng tâm lý tự bảo vệ, giúp bạn thoát khỏi vòng lặp cảm xúc tiêu cực, làm chủ bản thân và xây dựng quan hệ dựa trên thực tế thay vì ảo tưởng.
Trường hợp 1: Người vợ đau vì chồng vô tâm
Hoàn cảnh: Bạn ấy 36 tuổi, nhiều năm cảm thấy bị tổn thương vì chồng lạnh nhạt, không chia sẻ việc nhà, cũng không quan tâm tinh thần vợ. Bạn ấy luôn kỳ vọng một ngày chồng sẽ thay đổi, sẽ ngọt ngào, chia sẻ, giống như những ông chồng thấy trên mạng xã hội.
Tổn thương: Càng kỳ vọng bạn ấy càng thất vọng. Thậm chí, mỗi khi chồng làm ngược lại (ví dụ ngồi chơi điện thoại khi bạn ấy mệt), bạn ấy thấy đau gấp nhiều lần, vì điều đó chứng minh kỳ vọng của bạn ấy không bao giờ thành sự l.
PH nói thẳng: Em đau không phải vì chồng em vô tâm, mà em đau vì em chờ một người vốn vô tâm sẽ quan tâm. Em đang tự phản bội chính mình bằng kỳ vọng đó.
- Bước đầu: giúp bạn ấy nhận diện bản chất chồng (anh ấy quen lối sống ít chia sẻ, không có kỹ năng đồng hành cảm xúc)
- Bước hai: Giảm kỳ vọng khi không còn mong anh ấy trở thành “ông chồng lý tưởng”, mà chỉ xem anh là người đồng hành trong giới hạn mà anh ấy có.
- Bước ba: Chủ động tạo vùng an toàn cảm xúc khi tìm sự hỗ trợ cảm xúc từ chính mình, từ các kênh khác (bạn bè, hoạt động, phát triển bản thân) thay vì dồn tất cả vào chồng.
Kết quả: Khi buông kỳ vọng, bạn ấy không còn cảm thấy bị phản bội bởi sự vô tâm nữa. Mỗi khi chồng ít quan tâm, bạn ấy xem đó là “tính cách cố hữu”, không phải vết thương.
Từ đó, bạn ấy bớt đau, biết cách tự làm mình hạnh phúc và thậm chí, khi không còn áp lực từ vợ, chồng bạn ấy lại dần thay đổi một chút theo hướng dễ chịu hơn.
Trường hợp 2: Bạn nhỏ bị bạn thân phản bội
Con 17 tuổi, sốc nặng khi người bạn thân chơi cùng 2 năm nói xấu mình sau lưng.
Tổn thương: Con thấy mình mất niềm tin vào tình bạn. Con thường xuyên khóc, ám ảnh, và chỉ mong bạn thân quay lại xin lỗi để mọi ngưòi cùng vui vẻ. Nhưng bạn kia không cần điều đó nên mặc kệ con.
PH cho con biết: Con đau không phải vì bạn con xấu, mà vì con kỳ vọng bạn con phải tốt như hình ảnh em tự vẽ.
Giúp con hiểu rằng bạn ấy có thể có xấu tính, ích kỷ và điều đó là một phần bản chất mà con không thể thay đổi được bạn ấy.
Khi con dừng việc chờ một lời xin lỗi để chơi lại thì con không còn bị treo cảm xúc vào bạn đó nữa.
Kết quả: Con học cách nhìn nhận tình bạn này đã có mặt tối. Con trân trọng quá khứ, nhưng không để nó phá hiện tại. Con chuyển năng lượng sang mở rộng bạn bè mới. Khi không còn kỳ vọng, con thoát khỏi vòng xoáy tổn thương và lấy lại cân bằng.
P/s: Tổn thương không nằm ở hành động của người kia, mà nằm ở kỳ vọng của chính mình.
Ngừng kỳ vọng = không còn bị đâm đi đâm lại bởi cùng một vết thương.
Ta cần thoát vòng lặp cảm xúc tiêu cực, rồi mới tiến tới các bước xây dựng năng lực hạnh phúc từ bên trong. Khi thấy rõ sự chênh lệch giữa kỳ vọng và thực tế, ta sẽ hiểu rằng đau khổ = tự mình cầm dao đưa cho họ đâm.
Tổn thương thật ra do ảo tưởng mà chính ta nuôi, không phải hoàn toàn từ hành động của họ. Nên không trông chờ họ thay đổi = không còn bị động trong cảm xúc.
Khi ta tự nuôi dưỡng nguồn lực nội tâm, ta không cần lệ thuộc vào người từng tổn thương mình nữa.
Ngừng kỳ vọng = tháo gỡ xiềng xích vô hình mà bạn đã tự trói mình.
Khi không còn chờ người làm mình đau trở thành người chữa lành cho mình ta sẽ thấy nhẹ nhõm, tự do và làm chủ hạnh phúc.
Đây là một kỹ năng sống cốt lõi, giúp ta thoát khỏi lặp lại nỗi đau trong hôn nhân, tình bạn, gia đình hay công việc.
Khi ngừng kỳ vọng, bạn có thể tiếp xúc với họ trong bình thản, hoặc nếu cần, đủ tỉnh táo để rời đi mà không gãy đổ trong lòng.
Đây chính là bước đầu của làm chủ cảm xúc và sống tự do không bị người khác quyết định hạnh phúc của mình.
