P1. Học sinh đánh cô giáo là một sự sụp đổ trong giáo dục.
Khi học sinh có thể ra tay đánh cô giáo chỉ vì bồng bột và uẩn khúc, điều đó không chỉ phản ánh hành vi cá nhân mà còn là tấm gương soi chiếu cả nền giáo dục, gia đình và xã hội.
Nếu hiện tượng này không được nhìn thẳng và xử lý đúng, những đứa trẻ lớn lên trong môi trường như vậy sẽ đối diện với nhiều hệ quả:
1. Về nhân cách
Trẻ dễ mất chuẩn mực về tôn sư trọng đạo, không phân biệt được đâu là quyền hạn, đâu là giới hạn cần tôn trọng.
Thói quen giải quyết xung đột bằng bạo lực có thể trở thành hành vi lặp lại trong cuộc sống trưởng thành.
Cảm giác tự cho mình quyền làm sai mà không bị chế tài sẽ tạo nên sự ngông cuồng, ích kỷ, vô kỷ luật.
2. Về tâm lý – cảm xúc
Trẻ sẽ có xu hướng giải tỏa cảm xúc sai cách. Thay vì học cách đối thoại, lắng nghe, trẻ chọn hành vi cực đoan.
Những đứa trẻ khác chứng kiến sự việc cũng dễ mất niềm tin vào môi trường giáo dục. Thay vì cảm giác an toàn trong lớp học, các em mang tâm thế cảnh giác, hoang mang.
Lâu dần, nền tâm lý học đường trở thành nơi chất chứa sợ hãi, nổi loạn, bất mãn thay vì khích lệ giáo dục và khai phóng.
3. Về xã hội
Khi học sinh dám đánh cô giáo, quyền lực biểu tượng của thầy cô bị lung lay, xã hội mất đi trụ cột tôn sư trọng đạo, vốn là nền tảng đạo đức.
Thế hệ sau có nguy cơ thiếu tôn trọng thẩm quyền hợp pháp (công an, pháp luật, lãnh đạo…) vì đã quen không sợ và không phục.
Một xã hội mà trẻ không còn giới hạn đạo đức sẽ dễ rơi vào tình trạng bạo lực học đường leo thang, gia tăng tội phạm trẻ vị thành niên.
4. Về nguyên nhân sâu xa
Không thể chỉ quy trách nhiệm cho trẻ. Hành vi đó là sản phẩm cộng hưởng của nhiều yếu tố:
Gia đình thiếu nền nếp, buông lỏng, hoặc quá áp đặt khiến trẻ dồn nén.
Nhà trường thiếu kênh đối thoại, thiên về áp lực thành tích hơn là giáo dục nhân cách.
Xã hội với bạo lực, cực đoan trên mạng, phim ảnh, game… thẩm thấu vào tâm trí trẻ.
Vì vậy, nếu không thay đổi cách giáo dục nhân cách, quản trị cảm xúc, tạo kênh lắng nghe, thì những đứa trẻ trong nền giáo dục ấy sẽ hoặc thành những người lớn vô cảm, cực đoan, hoặc mãi mang trong mình khoảng trống bất an, sợ hãi và lệch chuẩn hành vi.
Khi trẻ đánh thầy cô không chút nhẹ tay là một sự báo động cao độ. Nhưng hành vi chỉ là phần nổi, căn nguyên nằm ở phần chìm.
Bởi một cú đánh không chỉ là bồng bột tức thời. Nó là tiếng gào vô thức của đứa trẻ không biết cách bày tỏ cảm xúc, không có kỹ năng giải quyết mâu thuẫn và không tìm được ai lắng nghe.
Ngoài ra, dễ dàng đánh cô giáo không phải vì ghét cô, mà vì trong tâm lý trẻ, cô giáo là biểu tượng của sự áp lực, bất công từ đó áp đặt bị dồn nén mà bộc phát như thể để phòng vệ hoặc thỏa mãn trả đũa.
Đó là hậu quả của quá trình thiếu huấn luyện tư duy nhận thức xã hội, đạo đức xã hội và kỹ năng cảm xúc từ gia đình và nhà trường, xã hội…
P2. Sự vô cảm của các học sinh khi để bạn đánh cô giáo là sự mục ruỗng đạo đức tập thể
Một điểm còn đau xót hơn cả cú đánh đó là không phải chỉ có học sinh bồng bột ra tay, mà là cả lớp ngồi nhìn, thậm chí vô cảm.
Đó mới là dấu hiệu chứng minh cao nhất một nền giáo dục đang rạn nứt tận gốc và là một sự sụp đổ thầm lặng
1. Vô cảm trong lớp học là báo động đỏ của nền giáo dục
Khi học sinh khác ngồi im, không can ngăn, không bảo vệ cô giáo, đó là dấu hiệu của sự tê liệt đạo đức tập thể.
Cú đánh của một học sinh là bồng bột. Nhưng cả tập thể im lặng lại cho thấy sự gãy đổ của chuẩn mực, khi những giá trị như tôn sư trọng đạo, công bằng, tình người không còn được nội tâm hóa trong thế hệ trẻ.
2. Tâm lý đằng sau sự vô cảm
Sợ hãi: Các em không tin vào an toàn khi lên tiếng, sợ bị trả thù, sợ bị cuốn vào rắc rối.
Thờ ơ: Các em coi việc đó không liên quan đến mình, một hệ quả của giáo dục thành tích, nơi ai cũng chỉ lo điểm số, không quan tâm đến giá trị tập thể.
Bình thường hóa bạo lực: Trẻ chứng kiến bạo lực quá nhiều (mạng xã hội, phim, đời sống), nên thấy chuyện học sinh đánh cô cũng… chẳng lạ gì.
3. Hệ lụy lâu dài nếu không thay đổi
Sụp đổ niềm tin vào nhà trường. Nên lớp học không còn là nơi an toàn, mà thành xã hội thu nhỏ, nơi kẻ mạnh thắng, người yếu thua.
Xói mòn nhân cách thế hệ trẻ. Vì khi trẻ quen vô cảm trước nỗi đau của người khác, lớn lên chúng sẽ vô trách nhiệm, ích kỷ, chỉ biết lo thân.
Đứt gãy mối quan hệ thầy trò. Vì giáo viên không còn là người được kính trọng, mà chỉ là người làm nghề dạy thuê, còn học sinh không còn được nuôi dưỡng lòng biết ơn thậm chí cho quyền làm chủ.
Xã hội tương lai sẽ có những công dân thờ ơ trước bất công, dễ thỏa hiệp, dễ im lặng trước cái sai. Đó là dấu hiệu suy thoái văn hóa và đạo đức tập thể.
4. Bạo lực đôi khi không nguy hiểm bằng vô cảm
Một cú đánh có thể chữa lành bằng kỷ luật và trị liệu.
Nhưng một tập thể vô cảm thì cực khó chữa, vì nó cho thấy cái lõi nhân cách chưa từng được gieo mầm.
Khi trẻ chứng kiến bất công mà không dám nói, không muốn nói, hoặc không biết phải nói thế nào, thì đó là sự thất bại lớn nhất của giáo dục nhân cách.
5. Cần làm ngay cho thế hệ tương lai được sống đúng
Khẩn cấp khôi phục giá trị tập thể khi dạy học sinh biết đứng lên trước cái sai, coi đó là bản lĩnh chứ không phải gây chuyện.
Tập huấn kỹ năng can thiệp an toàn khi học sinh cần được dạy nếu bạn đánh cô hoặc đánh nhau mình có thể làm gì thay vì ngồi nhìn (gọi trợ giúp, lên tiếng, bảo vệ nạn nhân theo nhóm).
Tạo môi trường lớp học an toàn tâm lý để học sinh tin rằng khi mình đứng về phía đúng, sẽ có thầy cô, nhà trường bảo vệ.
Đặt trọng tâm giáo dục vào cảm xúc và đạo đức. Không chỉ thành tích điểm số cao mà nhân cách thấp thì chính là nền giáo dục sụp đổ ngay từ bên trong.
Nếu để cả lớp vô cảm trước cú đánh của một bạn, thì nền giáo dục đã không còn dạy trẻ trở thành người, mà chỉ dạy chúng trở thành máy thi cử. Và đó là một sự sụp đổ còn nguy hiểm hơn cả bạo lực.
